Aktualności

W dniu 23.04.2024 roku w naszej szkole odbył się wykład popularno – naukowy prowadzony przez dwoje chemików z Indii - Dr Vijayakumar Chakkooth i Dr Bijitha Balan oraz prof. Konrada Szaciłowskiego, kierownika Zakładu Fotofizyki i Elektrochemii Półprzewodników Akademii Górniczo - Hutniczej.
Spotkanie zaadresowano do uczniów klas z rozszerzonym programem chemii  (2c, 2d, 3c, 3d) ze względu na tematykę wykładu - Jak nauka zmienia świat.

Pierwsza część spotkania dotyczyła przeglądu najbardziej znanych naukowców. Druga część mogła zaciekawić pytaniami (i odpowiedziami! ) o to, z jakich pierwiastków składają się poszczególne elementy urządzeń elektronicznych. Poznaliśmy również mechanizmy działania niektórych z nich. Całość spotkania była prowadzona w języku angielskim.
 

Na koniec pozostał czas na rozmowę zainteresowanych z wykładowcami. Mnie samej również udało się porozmawiać z Panią Doktor. Stwierdziła, że istnieje wiele możliwości rozwoju, z których można - i być może trzeba - skorzystać. Podkreśliła przy tym, że świat nauki nie ogranicza!

Julia Filipiak, klasa 3c

już na finiszu ostatniego etapu szkolnej przygody, pragnę złożyć Wam, Drodzy Maturzyści, serdeczne życzenia bardzo dobrze zdanej matury, która pozwoli Wam zrealizować wszystkie plany i marzenia związane z dalszą edukacją. Dziękuję za cztery lata wspólnej nauki, pracy i codziennych spotkań. Gratuluję sukcesów, wierząc , że te największe dopiero przed Wami. Jestem przekonana, że lata szkolne spędzone w Dziesiątce będą źródłem pięknych wspomnień i przyjaźni na całe życie.
Pragnę złożyć podziękowania Nauczycielom za zaangażowanie i cierpliwość, dobry humor oraz ogromne pokłady wiary w nieograniczone Wasze talenty i możliwości, które właśnie teraz, na egzaminie dojrzałości objawicie całemu światu . To jest Wasz czas i wykorzystajcie go najlepiej jak potraficie.

Moi Drodzy, połamania piór na maturze!
Tamara Cieśla
Dyrektor X LO

20 kwietnia mieliśmy okazję uczestniczyć w wykładach prowadzonych w Instytucie Zoologii i Badań Biomedycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Temat pierwszego z nich brzmiał: Ptasia malaria, a zmienność genetyczna gospodarzy prowadzony przez dr Edytę Podmokły. Na zajęciach dowiedzieliśmy się, że ptasia malaria, chociaż występuje głównie w krajach afrykańskich, to ma ona duży wpływ na zmienność genetyczną gospodarzy. Ta z kolei konieczna jest do przetrwania danej populacji w sytuacji zagrożenia. Pozwala bowiem wykształcić pewnego rodzaju przystosowania organizmów na określone choroby, co zwiększa możliwość ich przeżycia. Następnie udaliśmy się na wykład poświęcony zmianie klimatu poprzez naszą dietę. Pani dr hab. Paulina Kramarz uświadomiła nas o problemach żywnościowych współczesnego społeczeństwa. Około 40% kupowanej żywności zostaje bowiem wyrzucana. Warto zaznaczyć, że do jej produkcji została zużyta ogromna ilość energii, a setki zwierząt została bezcelowo zabita. Pani prowadząca zwróciła również uwagę na coraz częstsze wylesianie terenów pod uprawę roli, która produkuje bardzo małą ilość żywności. Z tego też względu poznaliśmy przykładowe sposoby ochrony klimatu. Wśród nich było np. posiadania przydomowego kompostownika, stosowanie przez rolników nawozów naturalnych oraz ograniczenie zużywania plastiku. Do podjęcia tych działań, jednak potrzeba radykalnej reakcji społeczeństwa.

Paulina, klasa 2b.

Co to jest prawo Hubble’a, jaki jest wzór do obliczenia wieku Wszechświata, jak wygląda Droga Mleczna widziana z kosmosu, czym zajmuje się Europejska Agencja Kosmiczna i ile Wszechświata możemy zobaczyć przez teleskop Gaia – i w końcu jak fizyka i inne nauki pomagają nam zdobywać odpowiedzi na powyższe pytania – o tym wszystkim uczniowie Dziesiątki usłyszeli podczas mistrzowskiego wykładu „Wszechświat w skali makro i mikro”, który wygłosił w X LO wyjątkowy Gość – pan dr hab. Paweł Staszel, prof. UJ. Pan Profesor jest kierownikiem Zakładu Fizyki Gorącej Materii, autorem i współautorem wielu publikacji naukowych w zagranicznych wydawnictwach, uczestnikiem międzynarodowych eksperymentów badawczych, m.in. BRAHMS w USA,   NA61/SHINE w CERN-ie  (Europejskim Centrum Badań Jądrowych) i in. Profesor Staszel pełni funkcję koordynatora Krajowego Konsorcjum FEMTOFIZYKA, które reprezentuje Polskę w Międzynarodowym Ośrodku Badań Antyprotonowych i Jonowych w Darmstadt.

Niezwykła atmosfera tego spotkania , zajmujące treści, ilustrowane ciekawymi zdjęciami kosmosu, wykresów, wzorów, eksperymentów, były dla wszystkich obecnych uczniów i nauczycieli pasjonującą przygodą – zaproszeniem do odkrywania Wszechświata i jego tajemnic . Na pozór skomplikowana i hermetyczna tematyka, wydawałoby się tylko dla szczególnie zainteresowanych fizyką, zaciekawiła nawet kompletnych ignorantów. A ponieważ wiek Wszechświata jest wciąż liczbą obliczaną „w przybliżeniu”, a każdy dzień obserwacji kosmosu przynosi nowe odkrycia naukowe, ten wykład będzie miał swoją kontynuację. Już wkrótce!

Panu Profesorowi za arcyciekawy wykład serdecznie dziękujemy.

W spotkaniu udział wzięły klasy z rozszerzoną fizyką 2g, 2f, 3g, 3f oraz nauczyciele fizyki w XLO - pani
Małgorzata Kaźmierczak, pan Andrzej Pękala, pan dr Maciej Sarnek.

3 kwietnia 2024r. uczniowie międzyoddziałowych grup językowych zaprosili społeczność szkolną na Dzień języków obcych. W bogatym programie artystycznym zaprezentowali swoje uzdolnienia, kreatywność i różnorodne zainteresowania.

W programie muzycznym zaprezentowały się uczennice, które wykonały najbardziej znane utwory muzyki klasycznej europejskich kompozytorów: Straussa, Szostakowicza, Mendelssohna.

Trio na trąbkach i puzonie wykonało Marcha Real czyli hymn Hiszpanii i piosenkę La cucaracha.

Wokalne uzdolnienia wybrzmiały w piosenkach francuskich, hiszpańskich i rosyjskich.

Aktorskimi zdolnościami uczniowie wykazali się w bajkach: Jaś i Małgosia w wersji niemieckiej, Królewna Śnieżka po hiszpańsku oraz w bajce Kruk i Lis La Fontaine.

Jak zawsze dużym zainteresowaniem cieszył się quiz z wiedzy o państwach, za który uczestnicy otrzymali atrakcyjne nagrody.

Dużo śmiechu i zabawy było w trakcie prezentowania łamańców językowych. Świetne humory towarzyszyły również podczas wspólnego wykonania macareny.

Nad realizacją programu czuwali prowadzący Gabrysia i Kacper.

Wszystkim uczestnikom dziękujemy za liczny udział i zaangażowanie w przygotowanie imprezy - plakaty, karteczki ze złotymi myślami i słodkości w ogromnych ilościach.

 

                                                                                              Danke merci gracias спасибо

5 kwietnia 2024 społeczność Dziesiątki miała okazję poznać niezwykłą osobowość - Basię Gąsienicę - Giewont, wokalistkę, songwriterkę i panią kryminolog w jednej osobie.

Basia gorąco nas przekonywała, że jeśli mamy swoje pasje, bez względu na to, jakie one są, należy próbować swoich sił i z tymi próbami wychodzić do ludzi. Jeśli coś się kocha, to zawsze  się uda. Zwłaszcza, że jako ludzi młodzi zawsze mamy prawo do popełniania błędów.

Basia Giewont ostatnio zadebiutowała  swoją autorską płytą i tych, którzy są zainteresowani nowymi brzmieniami zaprasza do Piwnicy Pod Baranami już 9 maja na swój koncert.T

Oficjalny kanał Basi (Youtube), Basia Giewon (Facebook)

Dnia 22 marca b.r w naszym liceum odbyły dni otwarte przeznaczone dla ósmoklasistów. Nauczyciele oraz uczniowie prezentowali sale przedmiotowe oraz udzielali niezbędnych informacji przyszłym kandydatom związanych z nauką swojego przedmiotu. Panie bibliotekarki pokazały swoje miejsce pracy - bibliotekę, tak ważną oraz chętnie odwiedzaną przez wszystkich uczniów, a zespół wychowania fizycznego zorganizował trening koszykówki na sali gimnastycznej. Dużym zainteresowaniem cieszyły się konkursy i zabawy przeprowadzone przez nauczycieli i uczniów. Były to na przykład zabawy z tablicą interaktywną w sali geograficznej, pokazy brył obrotowych, rebusy i zagadki z nagrodami, wystawa zdjęć z projektów i obozów matematycznych w pracowni matematycznej oraz pokazy przygotowane przez kółko chemiczne, a także konkurs chemiczny przygotowany przez nauczycieli chemii. Dodatkowo, przechadzając się po korytarzach naszej szkoły można było na moment zatrzymać się w auli i obejrzeć prezentację wideo wykonaną na specjalną okazję, jaką było 70-lecie X Liceum uroczyście obchodzone w październiku 2023 roku.

Mamy nadzieję, że z częścią zainteresowanych spotkamy się już we wrześniu!

W dniu 26 marca 2024 roku gościliśmy w naszej szkole uczniów z Hong Kongu. Spotkanie to było możliwe dzieci współpracy X LO z Instytutem Konfucjusza w Krakowie. Do naszej szkoły przybyli uczniowie z Queen Elizabeth School Old Students' Association Tong Kwok Wah Secondary School w Hong Kongu.

Uczniowie chińscy przybyli do Krakowa wraz z nauczycielami, gotowi na wymianę kulturową i nowe doświadczenia. Wraz z polskimi uczniami z X LO, którzy przyjęli ich serdecznie, rozpoczęli dzień od wspólnych warsztatów tworzenia chińskich tablic kwiatowych. Była to doskonała okazja do nauki tradycyjnych technik zdobienia i tworzenia pięknych kompozycji kwiatowych, co umożliwiło uczniom z obu krajów dzielenie się swoimi umiejętnościami i wiedzą.

Po zajęciach warsztatowych przyszedł czas na naukę poloneza, tradycyjnego polskiego tańca. Uczniowie z Hongkongu byli pełni entuzjazmu, gdy próbowali opanować kroki tego uroczego tańca pod okiem polskich instruktorów. Atmosfera była pełna radości i wspólnego wysiłku, a uczniowie szybko nawiązali nowe przyjaźnie i więzi.

Spotkanie uczniów X LO z Hongkończykami było nie tylko doskonałą okazją do nauki i eksploracji różnic kulturowych, ale także do budowania więzi międzynarodowej przyjaźni i wzajemnego szacunku. Takie wydarzenia są niezwykle ważne dla wspierania otwartości i tolerancji w społeczeństwie, co sprawia, że ​​spotkanie to było nie tylko przyjemnością, ale także ważnym krokiem w kierunku budowania lepszego i bardziej zrozumiałego świata.

Zwiedzanie Centrum polecamy, zwłaszcza klasie o rozszerzonym programie fizyki, ale dla biologów też się znalazły interesujące szczegóły.

Zacznijmy od początku..

Celem naszej wycieczki był synchrontron – jedyny w Polsce i całej Europie Środkowej. Jest to rodzaj akceleratora, w którym przyśpiesza się elektrony do prędkości bliskiej światła. Emitują one promieniowanie elektromagnetyczne zwane światłem synchrontronowym. Jest ono milion razy jaśniejsze od światła słonecznego. Może być wykorzystywane do badań powierzchni i wnętrza różnych materiałów, w tym cząstek biologicznych. Do tego też służą kriomikroskopy (obserwowane obiekty są mrożone ciekłym etanem i zamykane w cienkiej, amorficznej warstwie lodu), dzięki którym możliwe jest obrazowanie komórek i ich składników, mikroorganizmów, biomolekuł, np. DNA, przeciwciał.

Ciekawostka

Smak i tekstura lodów w dużym stopniu zależą od kryształków lodu je tworzących. Im są one mniejsze i bardziej okrągłe, tym są lepsze.

Uzyskane na synchrontronie wyniki badań pozwoliły na lepsze zrozumienie mechanizmów powstawania lodu oraz określenie warunków produkcji tego smakołyku.

Dorota Jagocka, nauczycielka biologii

25 marca 2024 roku klasa 3g pod kierunkiem prof. Aliny Borowczak-Srokol udała się na czterodniową wycieczkę do stolicy Włoch.

Wyruszyliśmy z podkrakowskich Balic o świcie, a lądując na lotnisku im. Leonarda da Vinci Fiumicino nieopodal Rzymu w promieniach porannego słońca podziwialiśmy ujście Tybru do Morza Tyrreńskiego.

Już w trakcie krótkiej podróży autokarem do hotelu mogliśmy zaobserwować „kreatywne” podejście włoskich kierowców do przepisów ruchu drogowego.

Pierwsze rzymskie wrażenia turystyczne to, rzecz jasna, Plac św. Piotra (Piazza San Pietro) wraz z bazyliką ozdobioną efektowną kolumnadą zaprojektowaną przez Gianlorenzo Berniniego.

Zwiedziliśmy następnie ukryte za wysokimi murami Muzea Watykańskie, gdzie przez efektowny Dziedziniec Pinii (Cortile della Pigna) podążyliśmy podziwiać sławne wnętrza kryjące rzeźby (np. Grupa Laokoona), freski Rafaela Santi w apartamentach papieskich (np. Szkoła ateńska) obrazy (np. Święty Hieronim na pustyni Leonarda da Vinci, Złożenie do grobu Caravaggia, monumentalne płótno Jana Matejki Jan III Sobieski pod Wiedniem) i inne skarby kultury. Trzeba przyznać, że odrestaurowana niedawno Kaplica Sykstyńska wywiera ogromne wrażenie, podobnie jak zwiedzane następnie przez naszą grupę wnętrza jednej z najbardziej znanych galerii sztuki na świecie czyli Galerii Borghese. Wszystkie sale urządzone są z niezwykłym barokowym przepychem i pełne sławnych rzeźb z XVI i XVII wieku (np. Apollo i Dafne, Porwanie Prozerpiny przez Plutona, David, Paulina Bonaparte jako Venus) oraz obrazów (np. Caravaggia, Rafaela Santi, Tycjana, Petera Paula Rubensa).

Podziwialiśmy także panoramę Rzymu roztaczającą się sprzed kościoła Trójcy Świętej (Trinita dei Monti) wieńczącego szczyt wzgórza Pinico, na które prowadzą najdłuższe oraz najszersze w Europie, rokokowe Schody Hiszpańskie (znane także z organizowanych tam do 2000 roku plenerowych pokazów mody).

W drodze do słynnej barokowej fontanny di Trevi, zasilanej do dziś wodą doprowadzoną akweduktem zbudowanym w 19 r. p.n.e, mijaliśmy kamienicę, w której mieszkał Adam Mickiewicz w trakcie swojego pobytu w Rzymie.

W czasie zwiedzania miasta posilaliśmy się w lokalnych restauracjach – pierwsze danie włoskiego obiadu to zawsze makaron z passatą czyli sosem pomidorowym, posypany tartym parmezanem. Nie mogło też zabraknąć prawdziwej włoskiej pizzy prosto z pieca.

Pierwsza okazała budowla z czasów starożytnego Rzymu, którą dane było nam oglądać, to Panteon (Pantheon) czyli świątynia wszystkich bogów ufundowana przez cesarza Hadriana. Gmach, z jego sławną kopułą i okulusem, wzniesiony w II wieku n.e. a zachował się w niezmienionej postaci po dziś dzień.

Następnie przyszła pora na usytuowane nieopodal wspaniałe barokowe świątynie jak św. Ludwika Francuskiego (Chiesa di San Luigi dei Francesi) z obrazami Caravaggia czy św. Agnieszki (Sant’Agnese in Agone). Drugi z wymienionych kościołów był budowany przez znakomitych architektów baroku – Francesca Borrominiego i Gianlorenzo Berniniego, a usytuowany jest przy Piazza Navona czyli placu, którego zabudowa ma za fundamenty stadion z czasów cesarza Domicjana i dlatego odzwierciedla kształt starożytnego obiektu sportowego. Na tym właśnie stadionie poniosła męczeńską śmierć św. Agnieszka.

Dzień, który miał być poświęcony w całości zwiedzaniu zabytków Rzymu antycznego, „urozmaiciła” gwałtowna ulewa, tak więc zdążyliśmy tylko obejrzeć z zewnątrz słynne rzymskie Koloseum – właściwie amfiteatr Wespazjana i Tytusa z dynastii Flawiuszów oraz forum cesarza Trajana. Zabudowę Kapitolu (Campidoglio), zaprojektowaną przez Michała Anioła, oglądaliśmy kryjąc się pod arkadami Palazzo Senatorio (siedziba władz miasta) w pobliżu pomnika konnego cesarza Marka Aureliusza. Nieprzyjemną poranną przygodę z deszczem wynagrodził nam natomiast wieczorny spacer starymi uliczkami Wiecznego Miasta – poczynając od placu Campo de’ Fiori czyli miejsca spalenia na stosie w 1600 roku filozofa Giordana Bruna, następnie obok rzymskiej synagogi aż po pełne uroku zakątki Zatybrza.

Ostatni dzień wycieczki też obfitował w niezapomniane wrażenia turystyczne. Zwiedziliśmy imponującą barokową bazylikę Matki Bożej Anielskiej i Męczenników (Santa Maria degli Angeli et dei Martiri) położoną przy reprezentacyjnym Placu Republiki (Piazza della Republica) a wkomponowaną przez Michała Anioła w ruiny term cesarza Dioklecjana, co zdecydowało o specyficznym kształcie i monumentalnym charakterze świątyni. Ciekawostkami są zdobiące wrota bazyliki rzeźby Igora Mitoraja – popularnego we Włoszech współczesnego polskiego artysty oraz ulokowany na posadzce zegar słoneczny z XVIII wieku tzw. meridiana.

Ekstaza św. Teresy z Avili dłuta Gianlorenzo Berniniego, usytuowana w kościele Santa Maria della Vittoria (Najświętszej Maryi Zwycięskiej), to rzeźba otwierająca każdy podręcznik sztuki barokowej. Podziwialiśmy ją w drodze do ostatniego już punktu wycieczki, którym była galeria obrazów mieszcząca się w Palazzo Barberini, gdzie zasłużony mecenas sztuki papież Urban VIII ulokował swoją kolekcję. Hans Holbein, Rafael Santi, Carravagio to nazwiska malarzy, które mówią same za siebie.

Nadszedł w końcu czas powrotu. Startując z lotniska Fiumicino znowu mogliśmy oglądać ujście Tybru, a po 1 godzinie i 40 minutach powitaliśmy „z lotu ptaka” Kraków. Ciekawostką jest, że nasze miasto oraz Rzym mają wiele cech wspólnych, wśród nich pozostałości murów miejskich, które do XIX wieku zachowane były w stosunkowo dobrym stanie. Rzymianie otoczyli miasto murami, gdy barbarzyńcy zaczęli ich niepokoić swoimi najazdami.

Warto pamiętać, że wszystkie drogi prowadzą do Rzymu. Warto tam pojechać ponownie, aby odkrywać kolejne atrakcje i wspaniałości jednego z najbardziej znanych miast Europy.

 

Opracowanie materiału i autorka zdjęć: Ewa Zemanek, nauczycielka języka polskiego